Żródło : Biblioteka Cyfrowa Polona
O piecu i kuchni w domu oszczędnym Lwów 1917  napisała Juliuszowa Albinowska  część III

BRYKIETY

Brykiety wyrabia się z różnych gatunków odpadków  węgla. Odpadki te ( pył ) miesza się ze smołą i mieszaninę tę wciska się do form w których masa tężeje . Z odpadków brunatnego węgla  wyrabiają brykiety mieszając je z odpadkami lepszego  węgla .Wobec tego bardzo trudno oznaczyć ilość kaloryi brykietów .Jest się też  zdanym na uczciwość sprzedającego. W wielkim handlu  cena brykietu  oznaczona jest podług ilości kaloryi i tego należy się przy kupnie trzymać.Gdyż kupując brykiety tanie ,ale o słabej ilości kaloryi,płaci się je właściwie drogo. W miejscowościach gdzie pył węgla  jest łatwo do nabycia,można go wyzyskać praktycznie  wyrabiając sobie samemu  brykiety. Stosownie do ilości pyłu  bierze się nieco gliny rozmoczonej w malej ilości wody,dodając mazi węglowej ,ugniata dobrze ,poczem dosypuje pyłu węglowego zmieszanego z trocinami.Wszystko razem ugniata  starannie na jednolitą masę, formuje kule średniej wielkości i suszy na powietrzu.Jest to znakomity materyał opałowy. Brykiety należy wsadzając do pieca kłaść na dobrze rozżarzony węgiel sposobem stosownym i wcale nie poprawiać  go haczykiem, gdyż rozlatują się na kawałki i żle się spalają. Brykiety  przechowuje się w suchem miejscu.

KOKS

Przez nazwę koks rozumiemy węgiel twardy gąbczasty,o dżwięku  metalicznym ,kolorze szaropoielatym. Koks powstaje przez suchą destylację produktów lotnych  z węgla kamiennego przy fabrykacji  gazu świetlnego. Zawiera 6500-8000 kaloryi  ,stosownie do jakości użytego surowego  materyału.Co do ilości kaloryi  nie ustępuje węglowi.Koks  ze względów higienicznych  jest doskonałym opałem  gdyż pali się prawie bez dymu..Koks ma liczne zastosowanie  w przemyśle . Z powodu porowatości naciąga koks wody do 20 % swej wagi,należy go strzec przed wilgocią i trzymać w suchej piwnicy. Użycie koksu w kuchni jest praktyczne ,gdzie jest wielka ilość osób  i wiele się prasuje.Koks posiada więcej kaloryi niż węgiel,więc gorąco jego jest intenzywniejsze ,a co ważniejsze równomierniejsze niż przy węglu i zarazem oszczędniejsze  w użyciu,gdyż gorąco dłużej trzyma.Z tego powodu używając go do pieców z ciągłym paleniem i w pralniach do rozgrzewania żelazek do prasowania. Do ogrzewania żelazek używa się drobnego koksu . Są dwa gatunki koksu, koks  hutniczy i gazowy, ten używany w zakładach  gazowych do wydobywania gazu. Silniejszy ale też droższy jest koks hutniczy . Używając stale koksu pod kuchnią należy mieć ruszt z bardzo dobrej stali ,jak też i doskonałe blaty kuchenne,gdyż z powodu wielkiego gorąca  przepalają się one  szybko.Korzystnem jest mieszanie koksu z węglem brunatnym  albo brykietami w drobnych kostkach tzw. ” kostkami przemysłowemi ” . Mieszanie tych dwóch gatunków węgla powoduje równomierny  i stały ogień nie wywiązuje przykrego gorąca  i zapobiega zalaniu rusztu lawą co się zdarza gdy się do opalania używa tylko samego koksu.Ruszt czyści się jak długo jest gorący ,gdyż gorąca lawa łatwo odstaje a popiół z brunatnego  węgla czy też brykietów  nie dopuszcza aby lawa ruszt zalała. Ponieważ koks trudno  się zapala należy ogień rozniecić drzewem i węglem i dopiero na żar dorzucić koksu. Gdy przy wybieraniu popiołu okażą się czarne niespalone kawałeczki koksu,to należy je z popiołu wybrać i jeszcze raz rzucić na żar, aby się  spaliły.

NAFTA

Jest to ciecz oleista bezbarwna o właściwym swym zapachu, jest mieszaniną rozmaitych węglowodorów a posiada 9600-11000 kaloryi. Z hygienicznych względów pieców naftowych obecnie jeszcze używać nie można,gdyż jeszcze nie zostały należycie udoskonalone.

SPIRYTUS

Ma on liczne zastosowanie w przemyśle i gospodarstwie. sam spirytus jest bezwodny czysty lżejszy od wody ,wrzący przy temperaturze 78 St  C ,a nie marznący przy najsilniejszych mrozach.Ma woń przyjemną a smak ostry, piekący.Posiada  7183 kaloryi na litr.Do opalania spirytusem mamy osobne piece ale są  jeszcze mało w użyciu bo  i cena spirytusu jest wysoką i piece muszą być ulepszone.

GAZ  ŚWIETLNY

Przez suchą destylację lub przegrzewanie węgla kamiennego,drzewa ,żywicy i innych w węglik bogatych produktów otrzymujemy gaz świetlny. Składa się on z wodoru ,tlenku węgla i różnych węglowodorów.Węgiel kamienny ogrzewany w retortach tj zamkniętych rurach glinianych ,wydziela się gaz który przechodzi przez oziębialnik tam skrapla się woda i smoła a następnie gaz sam oczyszcza się jeszcze w stosownych przyrządach i rozprowadza rurami . Gaz ma 5500 kaloryi na metr kubiczny.Używany jest także jako opał w piecach na ten cel urządzonych, a dziś już znacznie wydoskonalonych. Gaz ten posiada własności trujące a zmieszany z powietrzem i zapalony silnie wybucha.Dlatego konieczną jest wielka przezorność przy urządzeniach gazowych ,aby wszelkie braki powstałe w uszczelnianiu na czas naprawić i nie dopuścić do uciekania gazu.